BLOG - Van netto nul naar klimaatpositief

Geschreven door Lars Hillewaere (expert-partner NL Groen): Naarmate de jaren vorderen, wordt het steeds duidelijker: we moeten nu écht aan de slag met het fors verminderen van onze CO2-uitstoot om de ergste gevolgen van klimaatverandering af te wenden. Consumenten, bedrijven en overheden zijn allemaal steeds meer op zoek naar de meest effectieve manieren om hun voetafdruk te verminderen en zo dicht mogelijk bij ‘netto nul’ te belanden.  

Het verminderen van je eigen uitstoot is echter maar één deel van het verhaal en eigenlijk moeten we ‘netto nul’ zien als een tussenhalte op de reis naar een toekomstbestendige wereld voor onze en toekomstige generaties. 

Dat zit als volgt: als mensheid hebben we al 1.500 gigaton CO2 de lucht in gepompt sinds 1751, waarvan meer dan de helft in de laatste 35 jaar. Daardoor is de CO2-concentratie in de atmosfeer nu al te hoog om een stabiel klimaat te garanderen. Die grens ligt op ongeveer 300 deeltjes per miljoen (ppm). Momenteel zitten we op 420 ppm. Zelfs als we er dus in slagen om onze uitstoot op (netto) nul te krijgen, dan nog hebben we een probleem dat onze lucht en oceanen vol zitten met CO2 die opgeruimd moet worden.

Onderstaande grafiek toont hoe de atmosferische CO2 (oranje lijn) ongeveer zou evolueren onder een scenario waarbij we enkel mikken op ‘netto nul’ uitstoot (blauw) tegen 2050, in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs. Zoals je ziet: we zitten nog ver boven de grens voor een stabiel klimaat op de lange termijn.

De oplossing? Grootschalige koolstofvastlegging. Enkel door, naast het zo ver mogelijk terugdringen van ons gebruik van fossiele brand- en grondstoffen, op mondiale schaal enorme hoeveelheden CO2 uit de lucht af te vangen en langdurig vast te leggen, kunnen we terug onder de grens van 300 ppm komen. Pas dan is de klimaatkwestie werkelijk opgelost, zoals de grafiek hieronder illustreert. Overigens heeft het IPCC ondertussen becijferd dat we zelfs de doelen van Parijs niet meer kunnen halen zonder hierop massaal in te zetten.

Koolstof vastleggen in samenwerking met Moeder Natuur

Hoe doen we dat dan, langdurig koolstof vastleggen? Er bestaat een waaier aan verschillende methoden, die ruwweg kunnen worden ingedeeld in twee categorieën: meer technologische oplossingen (denk: grote luchtfilters die CO2opzuigen, die vervolgens in lege onderzeese gasvelden kunnen worden gepompt) en meer op de natuur gerichte oplossingen. 

Beide categorieën zijn waardevol, maar bij Carbon Farmers pleiten wij vooral voor het laatste: het vastleggen van koolstof in natuur- en landbouwbodems, bomen en bio-based materialen. Daar hebben wij een aantal redenen voor. 

Zo is fotosynthese een extreem efficiënt natuurlijk proces, ontwikkeld over miljoenen jaren, om CO2 om te zetten in stabiele (organische) koolstof. Daarvoor heb je enkel een zaadje of plant nodig, wat water en zonlicht.

Daarnaast heeft het vastleggen van CO2 als koolstof in bodems, bodem en andere biomassa een waaier aan positieve neveneffecten:

    • Hoe meer koolstof in de bodem, hoe gezonder deze wordt. Een gezonde bodem zit vol met leven (bacteriën, schimmels, wormpjes en insecten), wat op zijn beurt weer een voedingsbodem vormt voor allerlei andere levensvormen (grotere insecten, spinnen, vogels, amfibieën en kleine zoogdieren). Zo creëer je letterlijk van onderuit een gezond ecosysteem dat barst van de biodiversiteit.

    • Een gezonde bodem is ook een vruchtbare bodem, die weinig of geen inputs nodig heeft als kunstmest of bestrijdingsmiddelen, én die weerbaar is tegen extreme weersomstandigheden als droogte of hevige regenval. Exact het soort omstandigheden waar we door klimaatverandering meer mee te maken krijgen.

    • Bio-based grondstoffen als vezelhennep of miscanthus (olifantsgras, geïllustreerd op de afbeelding hieronder) verwerken tot bouwmaterialen heeft als bijkomend voordeel dat we niet meer hoeven te bouwen met materialen als beton, staal of steenwol, allemaal producten die intensief gebruik maken van fossiele brand- en/of grondstoffen. 

Koolstofcertificaten als transitiemiddel

Carbon farming, het doelbewust vastleggen van koolstof via landbouwtechnieken, levert dus eigenlijk heel veel voordelen op voor boer, natuur en maatschappij. Waarom zien we er dan niet méér van? Dat heeft te maken met hoe het huidige systeem is opgezet. Boeren worden simpelweg nog te weinig, of helemaal niet, beloond voor hun inspanningen op dit vlak, noch door de consument, noch door de overheid.

Daar proberen wij vanuit Carbon Farmers (onderdeel van NL Groen) verandering in te brengen. We borgen hoeveel CO2er langdurig wordt vastgelegd in de bodem (en eventueel in bio-based bouwmaterialen), zetten dat om in een koolstofcertificaat en verhandelen het in opdracht van de boer. De koper kan het certificaat gebruiken als tastbaar bewijs van positieve klimaat- en milieu-impact in eigen land op de weg naar klimaatpositief ondernemen. De boer ontvangt dan weer een cruciaal stukje financiering om de overstap te maken naar natuurvriendelijke landbouw.

Meer weten? Neem contact op met Lars Hillewaere via lhillewaere@carbonfarmers.nl of telefonisch op 06 82 59 64 22.

Lars Hillewaere

NL Groen